DZIEŃ STAROCI

        Gdyby nie dzisiejszy wpis Dominiki, to nawet bym nie wiedziała, że jest taki dzień.

Ale już wiem i postanowiłam uczcić go wpisem o żelazkach. Kocham starocie, a ostatnio udało mi się zdobyć rzecz dla mnie szczególną. Żelazko, zabawkę dla dziewczynek, z czasów mojego dzieciństwa.

nareszcie je mam

           Kiedy tak naprawdę zaczyna się historia żelazka, a właściwie prasowania, trudno orzec. W Starożytnej Grecji około IV w. p.n.e. prasowano za pomocą nagrzanych kamieni w formie wałków.

W Chinach prasowano jedwab za pomocą rondelków na długich uchwytach, w których znajdowały się żarzące się węgielki.

 

chińskie prasowanie

          W Europie żelazka upowszechniły się w XVIII w. Były to bloki żelaza w kształcie trójkąta, z wygładzoną spodnią stroną. Były one zaopatrzone w uchwyt. Zapewne podobne do tego , które można zobaczyć w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Żelazka takie ważyły nawet do 7 kg.

z litego żelaza  XVII - XIX w.

          W XIX w. pojawiły się lżejsze żelazka na węgiel lub na tzw. duszę, którą nagrzewało się w palenisku.

żelazko na węgiel

żelazko na duszę

            W 1882 r. pojawiło się pierwsze żelazko elektryczne skonstruowane przez Amerykanina Henrego Seeley'a.

 

żelazko Seeley'a

      Ponieważ w Europie elektryfikacja nie była tak powszechna na początku XX w. używano żelazka spirytusowego.

        Niektóre wsie w Polsce zelektryfikowano dopiero po II Wojnie Światowej. U mojej cioci nie było prądu aż do lat 70tych. Żelazka na węgiel były na wsiach długo w użyciu. Wraz z elektrycznością pojawiły się żelazka na prąd. A epoka Gierka otworzyła przed nami luksusy w postaci żelazka z termostatem. Miałam takie żelazko aż do późnych lat 90tych. 

PRL żelazko z termostatem

 

          Obecnie mam w domu trzy stare żelazka. Jedno to pamiątka po babci mojego M, niestety niekompletne żelazko na węgiel. Znalezione na strychu.   

popularne przedwojenne na węgiel

         Drugie, to żelazko z lat 60tych , elektryczne na kabel, należało do mojej babci.

 

lata 6ote XX w.

            Trzecie to zabawka, o której wcześniej wspomniałam.

 

dla mamy i córki